02/03/2008

ελευθερία, πληροφορία, internet

πολύς θόρυβος τις τελευταίες μέρες περί τα μπλογκ. (σημειωτέον είναι ότι οι ξένες λέξεις δεν κλίνονται στα ελληνικά, πολύ δε περισσότερο με κανόνες της γλώσσας στην οποία ανήκουν , άρα εκφράσεις του τύπου τα μπλογκς ή τα ποστς ή τα emails είναι από άλλη γλώσσα. απλώς είναι ένα κλασικό λάθος που έχω βαρεθεί να βλέπω).
δύο σύντομες παρατηρήσεις:

1. τα μπλογκ είναι ένα φαινόμενο σύμφυτο με το μέσο του ίντερνετ. δίνουν δυνατότητες διάδρασης, εύρους αλλά και συμμετοχής που δεν είχαν οι συμβατικοί πρόγονοί τους, εξ ου και η ραγδαία τους εισχώρηση αλλά και αποδοχή τους στην κοινωνία.
τα περισσότερα μπλογκ είναι γεμάτα σκουπίδια (ίσως κι αυτό που διαβάζεις τώρα), αλλά από την άλλη μεριά όμως, δεν μπορεί και δεν θα έπρεπε κανείς νομικά κανείς να περιορίσει οποιονδήποτε χρήστη θέλει να δημοσιεύσει αυτό που θέλει.
και η ουσία είναι ακριβώς εκεί, πιστεύω: το σύστημα θα διαλέξει μόνο του ποιος μπλογκεράς θα πάει ή δεν θα πάει και ποια ποστ θα αποσπάσουν την προσοχή ή όχι. τα υπόλοιπα θα σβήσουν ή δεν θα διαβάζονται, άρα θα είναι λειτουργικά νεκρά.
οποιαδήποτε απαγόρευση η περιορισμός δεν έχει νόημα. η πληροφορία θα ρεύσει προς όπου χρειάζεται, θα βρει τις συνθήκες. είναι το ίδιο μάταιο με την προσπάθεια να περιορίσουμε τους μετανάστες από το να φθάνουν στις χώρες μας: η επιδίωξη της ευτυχίας είναι φυσική τάση. αλλά αυτό ας μας απασχολήσει σε άλλο ποστ.
άρα, ας απαγορεύσουν ό,τι θέλουν. όποιος χρήστης θέλει να γράψει, μπορεί να προστατεύσει στοιχειωδώς τον εαυτό το και να το κάνει. δεν μπορούν παρ'όλα αυτά να "κλειδώσουν" το μέσο, γιατί το χρησιμοποιούν για την εξυπηρέτηση των δικών τους στόχων: να πληρώσεις το ρεύμα, να αγοράσεις μετοχές, να μπεις στο άμαζον, να πληρώσεις φόρους, να τζογάρεις και να βρεις σεξ.

2. η μεγαλύτερη κατά τη γνώμη μου επιστημονική πρόοδος μετά τον β' ππ είναι η προσέγγιση του Claude Shannon ότι η πληροφορία είναι το αντίστροφο μέγεθος της εντροπίας. η πληροφορία είναι το μέτρο της οργάνωσης των δεδομένων, διακρίνει αυτό το κείμενο από τυχαία γράμματα στη σειρά. καθώς το ίντερνετ σήμερα λειτουργεί σαν φορέας τεράστιου όγκου πληροφορίας, λόγω του μεγέθους του αντιστρατεύεται την ίδια του την αποστολή. η πληροφορία χάνεται μέσα στον τεράστιο όγκο της και αποδιοργανώνεται, γίνεται σχεδόν τυχαία. κι αυτή είναι η 1η ενδιαφέρουσα συνέπεια, γιατί η άλλη είναι ότι ο έλεγχος που διακρίνει τις νησίδες πληροφορίας επανέρχεται εκεί που έπρεπε να είναι, δηλαδή σε σένα, το υποκείμενο που γνωρίζει. κανείς δεν είναι αληθής εξ ορισμού, εγώ πρέπει να χωρίσω την αλήθεια από το ψέμα, το θόρυβο από το μήνυμα.

για να κλείσω, τα μπλογκ και το ίντερνετ είναι ελευθερία. και η ελευθερία δεν έγκειται (μόνο) στην δυνατότητα οιουδήποτε να "πωλήσει" ό,τι πληροφορία θέλει, αλλά πιο πολύ στη δική σου δυνατότητα να σταχυολογήσεις μόνο αυτό που είναι αληθές για εσένα.

άρα, εγώ προτείνω να μην ασχολούμαστε και πολύ με τις απαγορεύσεις γιατί δεν έχουν νόημα. είναι απλά πυροβολισμοί στον αέρα ενός εξουσιαστή που δεν θα χτυπήσει στο ψαχνό, αφενός διότι δεν το διακρίνει, καθώς όλοι είμαστε δυνάμει ένοχοι, αφετέρου φοβούμενος ότι ο όχλος που πυροβολεί θα έρθει πίσω και θα τον πνίξει. κι είναι τόσο λίγος ο ελεγκτικός μηχανισμός έναντι του συμμετόχου στο περιεχόμενο, εσένα, εμένα, δυνητικά όλων.

όσο υπάρχουν δρόμοι και μονοπάτια, οι άνθρωποι θα πηγαίνουν εκεί που θέλουν, εύκολα ή δυσκολότερα, αλλιώς θα πεθαίνουν προσπαθώντας. όσο υπάρχουν οι δρόμοι του ίντερνετ, η πληροφορία, αληθής ή ψευδής θα πηγαίνει εκεί που πρέπει να πάει. κι ακόμα καλύτερα, θα είναι δική σου ευθύνη να βρεις την αλήθεια και δικό σου σφάλμα αν εξαπατηθείς.

το ίντερνετ σε κάνει καλύτερο, το να διαβάζεις και να γράφεις σε αυτό κάνει εσένα και την κοινωνία σου καλύτερη αν αυτό είναι που επιθυμείς και πράττεις, καθώς βοηθάει να καλυφθεί η ανάγκη για άμεση, διαδραστική επικοινωνία που έχει δημιουργήσει η εποχή μας. αν δεν το επιθυμείς και δεν το πράττεις, δεν θα γίνει τίποτα, απλώς θα κατεβάζεις τσόντες και θα μπαίνεις στο bwin.com.

όλα αυτά με ειλικρινή μετριοπάθεια από έναν άνθρωπο που ασχολείται με αυτό το υπέροχο μέσο 15 χρόνια και είναι ο λόγος που διάλεξε τη δουλειά που κάνει.

11 comments:

Σπύρος Ντόβας said...

Εξαιρετικό κείμενο

σε buzzάρω πάραυτα!

Συμπληρωματικά θα έλεγα ότι για την αποτελεσματική πλοήγηση σε αυτόν τον τεράστιο ωκεανό λείπει ακόμα μια (σχετικά μικρή) τεχνική πρόοδος που θα επιτρέπει την ποσοτικόποίηση της (προσωποποιημένης για τον κάθε αναγνώστη) εμπιστοσύνης που συνοδεύει αυτόν που λέει κάτι.

Algernon resurrected said...

Ωραίο κείμενο από κάποιον που δεν είναι χθεσινός. Παρ' όλα αυτά, ακριβώς από κάποιον σαν εσένα θα περιμέναμε ίσως και μια πιο σαφή θέση για τα χειροπιαστά θέματα. Με λίγα λόγια, αν αύριο ένας νόμος σου επιβάλλει να άρεις την ανωνυμία σου, τι θα κάνεις;

philemon said...

@ algernom: σύντροφε, δεν έχω θέμα με την ανωνυμία. δεν με τρομάζει να την άρω για τον εαυτό μου. και για να πω την αλήθεια, δεν νομίζω ότι αυτό είναι το κρίσιμο ζήτημα, αν δεν είσαι κακόβουλος χρήστης. παρεμπιπτόντως, δεν ήταν καν στις προθέσεις μου να ασχοληθώ με αυτό. ενδιαφερόμουν να κάνω δύο "οριζόντιες" παρατηρήσεις στην γενική κουβέντα και αντιδρώντας λίγο στις μεγαλοστομίες και τα μανιφέστα που τις τελευταίες μέρες μας έπνιξαν.

τώρα, αν αυτό επιβαλλόταν δια νόμου... θα ήθελα να τον δω αυτόν τον νόμο. αμφιβάλλω ιδιαιτέρως για την υπό οποιαδήποτε έννοια εφικτότητά του, ενώ θα ματαίωνε με τις παρενέργειές του την πρόσβαση και σε όλα θέλει να κάνει με το δίκτυο το κράτος και το κεφάλαιο.

απλώς πιστεύω ότι το σύστημα έχει μεγάλη ιδέα για τους μηχανισμούς ελέγχου του (ειδικά στην ελλάδα) και ακόμη χειρότερα, τρομάζει εύκολα κι απειλεί με μηνύσεις και νομοσχέδια (ειδικά στην ελλάδα).

στο παρασύνθημα: έχω ασκηθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια (κι εσύ το ξέρεις νομίζω) για να μην χρειάζεται να κάνω ασκήσεις θάρρους για να πω δυο κουβέντες. συχνά το καταφέρνω. αυτά που γράφω στο μπλογκ μου θα τα έγραφα ούτως ή άλλως. ακόμη και με όνομα. να πω την αλήθεια, όταν το ξεκίνησα το blog δεν μου πέρασε καν από το μυαλό ότι θα ήμουν ανώνυμος. το καρναβάλι δεν μου αρέσει ούτε μια φορά το χρόνο.

αυτό που με εξώθησε να γράψω το ποστ ήταν η αναδημοσίευση στο μπλογκ σου του μανιφέστου των μπλόγκερ. με ενοχλεί σε ένα βαθμό και βαθμηδόν αυτή η συλλογικότητα, καθώς είμαστε στην ελλάδα και δεν θα εκπλαγώ αν σε λίγο καιρό έχουμε ΠΑ.ΣΥ.ΜΠ (ΠΑνελλήνια ΣΥνομοσπονδία ΜΠλογκεράδων) με πρόεδρο, γραμματέα, ταμία και - την κορύφωση παντός ελληνίου θεσμού - στρογγυλή σφραγίδα.

δεν θέλω μανιφέστα. το μπλογκ για μένα είναι ένα καφενείο στο οποίο δεν χρειάζεται να πάω και μπορεί παραδόξως να μαζευτούμε κει χιλιάδες, καπνίζοντες και μη. στο καφενείο δεν πας με μουτσούνα ή αυτοκόλλητο μουστάκι κι όταν συστήνεσαι λες το όνομά σου. στη χειρότερη, δε λες το πραγματικό όνομά σου. παρόλα αυτά η πλαστοπροσωπία αυτή αφορά το πραγματικό πρόσωπο που βλέπουν οι άλλοι θαμώνες. έτσι ο φιλήμων είναι όπως ο θάνος. όλες οι πράξεις του - στο καφενείο, γιατί μπορεί εκεί να είναι κύριος και στο σπίτι να βαράει τη γυναίκα του και να πηδάει την κόρη του - τον ακολουθούν. οι επιδιώξεις καθενός μας τον ακολουθούν. και αυτό είναι το ζήτημα των μπλογκ. η ελευθερία να μιλήσεις κι όχι η ελευθερία να μιλήσεις χωρίς να είσαι εσύ.

διότι ελευθερία δεν είναι η ασυδοσία, ούτε η φαντασίωση άπειρων δυνητικών βαθμών ελευθερίας δια των επιλογών, ούτε ο παιδισμός (που επικαλείται ο Ζίσκιντ) του, αθώου για τα πάντα, σύγχρονου ανθρώπου. ελευθερία είναι η δια της συσχετίσεως δυνατότητα αυτοκαθορισμού μέσα στις εκάστοτε συνθήκες που ορίζουν καθέναν μας. υπάρχουν ελεύθεροι στις φυλακές, ελεύθεροι τρωγλοδύτες κι ελεύθεροι ετοιμοθάνατοι.

γι αυτό ήθελα να μιλήσω. ότι μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι, με όνομα ή χωρίς, με μπλογκ ή χωρίς. απλώς τα μπλογκ μας δίνουν ακόμη έναν τρόπο εκδήλωσης της ελευθερίας. κι όποιος την θέλει μπορεί να πάρει τα ρίσκα.

δεν είναι η ανωνυμία το μείζον. μάσκες φοράμε καθημερινά, με το όνομά μας και το επώνυμό μας. αν χρειαζόμαστε το μπλογκ για να μιλήσουμε χωρίς αυτές αυτό αποτελεί μια ακόμη μάσκα, όχι απαραίτητη αν δεν είμαστε πολιτικά διωκόμενοι ή κακόβουλοι χρήστες του μέσου.

philemon said...

είναι γαϊδουριά στο μπλόγκ σου να σχολιάζεις περισσότερο από τους καλεσμένους σου, αλλά κλείνοντας το προηγούμενο σχόλιο μου ήρθε στο μυαλό το πως θα μπορούσε να εφαρμοστεί ένας τέτοιος νόμος.
κι από την μια μεριά σκέφτηκα μια εκδοχή που θα ζητούσε ψηφιακή υπογραφή για τη δημιουργία μπλογκ (πράγμα που αποκλείεται, καθώς θα κατέλυε τη λογική του χαμηλού κατωφλίου - low barrier to entry- που διέπει το δίκτυο και το έχει φέρει σε μεγάλο βαθμό εδώ που είναι)
κι αμέσως μετά σκέφτηκα μια ελληνική εκδοχή που θα σου ζητούσε για να ανοίξεις μπλογκ πιστοποιητικό γεννήσεως, φορολογική ενημερότητα, 3 χαρτόσημα των 5 ευρώ και μια υπεύθυνη δήλωση. και τότε σκέφτηκα μακάρι να βγει αυτός ο νόμος, γιατί θα πέσει πολύ γέλιο... ειδικά όταν ο εισαγγελέας αποταθεί στην google για να της τον επιβάλλει.

Βερενίκη said...

Εγώ δεν κατάλαβα γιατί τα σχόλιο δεν τα έκανες copy paste στο αρχικό post. Νομίζω εκεί είναι η θέση τους. Δεν έγραψες μόνο τι θα λέει η υπεύθυνη δήλωση για να είναι πλήρης η πρότασή σου

philemon said...

βερενίκη: εκλαμβάνω το 1ο μέρος ως συμβουλή, την οποία και θα ακολουθήσω, το 2ο δε σαν συνέχεια της δικής μου πλάκας.
καλημέρα.

Algernon resurrected said...

Μαζί σου. Θέλω να ρίξω λίγο λάδι στη φωτιά. Άλλωστε και στο δικό μου post εκφράζω την αντίρρησή μου για τα μανιφέστα. Όμως, είναι ενδεικτικές οι κινήσεις μιας εξουσίας αλαζονικής και εν πολλοίς ηλίθιας, που θυμάται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα προσωπικά δεδομένα όταν θίγονται οι εκπρόσωποί της σε όλα τα επίπεδα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, χρειάζεται δυναμικότερη αντίδραση από την απλή επισήμανση του ανέφικτου του ελέγχου.

pp said...

Γιατί όλο αυτό το αντριλίκι με το θέμα της επώνυμης έκφρασης; Γιατί "είμαι άντρας και το φωνάζω"...

Γιατί δεν το βλέπουμε λίγο διαφορετικά; Μήπως θα έπρεπε όλα τα υποκειμενικά (όχι αμιγώς ενημερωτικά) άρθρα να είναι ανώνυμα; Είτε επαγγελματιών δημοσιογράφων, είτε απλών πολιτών. Μήπως η ανωνυμία προσφέρει περισσότερα στην ανάπτυξη προσωπικής κρίσης και στον διάλογο; Χωρίς την άμεση αποδοχή του γνωστού μας ονόματος και χωρίς την απαξίωση του διαφωνούντος ή του αγνώστου.

Ενημερωτική υποσημείωση: συζήταγα τις προάλλες αυτό το θέμα για το ς στο μπλογκς (ή ρεπόρτερς κλπ), και αυτό που αναφέρεις στο post σου είναι απλά η άποψη μίας μερίδας φιλολόγων...

philemon said...

άγνωστε κι ανώνυμε φίλε (ή φίλη;) pp,

καλώς ήλθες. ευχαριστώ για το σχόλιο και συγγνώμη για την καθυστέρηση στην ανταπάντηση.

δεν νιώθω πιο άντρας επώνυμα, απλά δεν θα είχα πρόβλημα αν χρειαζόταν να κάνω ό,τι κάνω με το ονομά μου, όπως στην πραγματικότητα δηλαδή. είναι ολόκληρη κουβέντα πόσο αληθινό είναι το επώνυμο εγώ μας.

αναφορικά τώρα με το σχόλιό σου για τα επώνυμα ή ανώνυμα άρθρα ενημέρωσης ή άποψης, έχω ακριβώς την αντίθετη άποψη από σένα. το άρθρο άποψης είναι που πρέπει να είναι επώνυμο. αν η ώρα είναι οκτώ μπορώ να το κρίνω ανεξάρτητα από την επωνυμία ή ψευδεπωνυμία εκείνου που μου το κοινοποιεί. αλλά για την άποψη, θα ήθελα να την κρίνω σε συνέχεια με το πρόσωπο που τη διατυπώνει. αν ένας φαρμακοβιομήχανος διατυπώνει ανώνυμα ότι η καθημερινή χρήση ενός πανάκριβου φαρμάκου π.χ. είναι σωτήρια η αξιολόγηση της πληροφορίας διαφέρει από το αν τη διατυπώνει κάποιος ανώνυμα. στο μπλόγκινγκ τώρα, προσωπικότητα γίνεται και το χνάρι που αφήνεις αναρτώντας ή σχολιάζοντας...

τέλος, περί της κλίσης ξένων λέξεων με τους κανόνες της αρχικής γλώσσας στα ελληνικά, είναι λίγο θέμα λογικής και αισθητικής. η γλώσσα είναι και ένα σύστημα κανόνων και δεν θα έκανα στο σκάκι μια κίνηση που προβλέπεται στην ντάμα, επειδή έχουν το ίδιο ταμπλό. άσε που αν επεκτείνει κανείς την άποψή σου και σε άλλες ξένες λέξεις που βρίσκεις στα ελληνικά, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι χαριτωμένα. λ.χ. σκέψου μια από τις πολλές τούρκικες λέξεις να κλίνεται με τον τούρκικο τρόπο στα ελληνικά... :)

μακάρι να δω κι άλλα σχόλια σου!

pp said...

@philemon Σίγουρα είναι ανόητο να προσπαθήσουμε να αποδείξουμε ότι υπάρχει μία και μόνη σωστή θέση. Η επώνυμη θέση είναι πολύ σημαντική στην ειδησιογραφία καθώς και στην έρευνα.

Από την άλλη μιλάμε για ένα χώρο ελεύθερης έκφρασης...μόλις συνειδητοποίησα ότι θα επαναλάβω αυτά που έλεγες στο πρώτο σχόλιό σου οπότε δεν θα κουράσω.

Και σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι πριν μου απαντήσεις με αναζήτησες (και με βρήκες) αποδεικνύει ότι η ανωνυμία δημιουργεί πρόβλημα στην επικοινωνία.

...αλήθεια πως άλλαξε αυτό που ήθελες να πεις όταν ήξερες ότι το έλεγες σε μένα;

Τώρα, το ότι το πήρες προσωπικά ενώ σχολίαζα το όλο κλίμα και τη στάση απέναντι στην ανωνυμία πολλών "αντρών" δημοσιογράφων και πολιτικών θα το συζητήσουμε από κοντά. :-)

---

"You ought to have some papers to show who you are." The police officer advised me.

"I do not need any paper. I know who I am," I said.

"Maybe so. Other people are also interested in knowing who you are."

--B. Traven, The Death Ship

Kleon Gelastos said...

Φίλοι, μη σχλιάζετε με αξιώσεις προσοχής τάχα των λεγομένων σας από τρίτους.
Κανείς δε σας προσέχει ούτε εσάς, ούτε τον βαθυνούστερο συγγραφέα ή φιλόσοφο, σύγχρονο μάλιστα.
Και δε σας προσέχει γιατί αυτά που λέτε δεν καλλιτερεύουν ούτε τη ζωή του ούτε την κατάσταση.
Ξεκαθαρίστε αν είσαστε ΜΕ το σύστημα ή είσαστε ΕΝΑΝΤΙΟΝ του.
Και αν μεν είσαστε ΜΕ το σύστημα, γράφετε οτιδήποτε να σας περάσει η ώρα (όπως κάνετε), όμως μη γίνεστε "σοβαροί", γιατί προκαλείτε τη θυμηδία στους επαίοντες.
Αν πάλι ήσασταν ΕΝΑΝΤΙΟΝ του συατήματος....μα τότε δεν θα υπήρχε καθόλου αυτό το "μπλογκ"....

Γιώργης Χολιαστός