"Εάν αποσυνδέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις."
Οδυσσέας Ελύτης
Ομολογώ ότι η επαφή μου με τη δουλειά του 2ου βραβευμένου με Νόμπελ ποιητή μας δεν είναι μεγάλη. Τον ένιωθα πάντα λιγότερο κοντά μου από άλλους, αγαπημένους μου ομότεχνούς του, σύγχρονους η παλιότερους. Μένω στο απαραίτητο Άξιον Εστί, στο, πυξίδα για τους απανταχού ερωτευμένους, κομψοτέχνημα Μονόγραμμα και κάποια ποιήματα εδώ κι εκεί.
Θυμάμαι όμως εδώ και χρόνια, να διαβάζω τον παραπάνω στίχο σε μια διαφήμιση. Απρόσμενο ερέθισμα, αλλά πρέπει να παίρνουμε τα μηνύματα απ' όπου κι αν έρχονται. Μου έκανε ισχυρή εντύπωση η κρυστάλλινη καθαρότητα της γραφής, του μηνύματος όπως και η ατάραχη ενατένιση της ιστορίας που απέπνεε.
Η αποδόμηση όμως της Ελλάδας που καταγράφει ο ποιητής εμπεριέχει και την ανάγκη της εξήγησης, ακόμη και μέσω της αυτοομοιότητας. Σε πρώτη ανάγνωση, ο στίχος αποπνέει αισιοδοξία. Μιλάει για μια Ελλάδα αυτοτελή, που μέσα από τα βασικά της, θεμελιώδη συστατικά την επανασυνθέτεις, ακόμη και μακριά από το γεωγραφικό της χώρο, ακόμη και μετά ή στη διάρκεια εποχών δυσμενών. Μιλάει, σε μένα τουλάχιστον, και με τρόπο αφαιρετικό, για την γόνιμη λάσπη, γεμάτη προσχώσεις αιώνων και πολλών ποταμών που τρέφει - ή έτρεφε - τον Ελληνισμό.
Σε μια δεύτερη ανάγνωση, όμως, λίγο πιο μελαγχολική, ο ποιητής μας μιλάει και για μια Ελλάδα που κατακερματίζεται και μπορεί - μηχανιστικά; συνειδητά; - να επανασυντεθεί. Μιλάει για τον φόβο κενού και την κρίση ταυτότητας που διαπνέει το νέο ελληνικό έθνος από την ώρα της σύστασής του σε κράτος.
Οι Έλληνες δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε, δεν ξέρουμε ποιοι θα θέλαμε να είμαστε. Βρεθήκαμε πριν δυο αιώνες σε ένα κράτος που το έδεραν ασυνέχειες κι ανομοιογένειες. Ταγοί κλήθηκαν, αφ' εαυτών ή από τους εκπροσώπους του δήμου, να τις λειάνουν και να μορφοποιήσουν ένα εθνικό κράτος. Το κράτος αυτό γεννήθηκε μέσα από δυό εμφυλίους πολέμους, που κάλυψαν στην ουσία τα χρόνια μέχρι τη δολοφονία του Καποδίστρια κι έναν εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο που δεν χάθηκε μεν αλλά ούτε και κερδήθηκε.
Και οι ταγοί, πολιτικοί και πνευματικοί, είτε είχαν χάσει την επαφή τους με τον ελλαδικό χώρο - Φαναριώτες, Επτανήσιοι και μεταστάντες εις Παρισίους - είτε ήταν εντολοδόχοι ξένων δυνάμεων. Οι μεν πρώτοι ήθελαν τον ετεροκαθορισμό του νέου Έθνους, με αναφορές στην αρχαιότητα ή με ρομαντικές προσεγγίσεις, οι δε δεύτεροι απλώς διεκπεραίωναν εντολές. Υπήρχαν φυσικά και οι μέσες λύσεις, που με ρητορείες ετεροκαθορισμού εκπλήρωναν ξένες ατζέντες.
Επανέρχομαι μετά την επίσκεψη στις παραδουνάβιες ηγεμονίες. Μέχρι την Παρασκευή ;)
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
11 comments:
Είναι συνήθεια να πηγαίνουμε ο ένας στα Blog του άλλου και να λέμε "Ωραία τα λές' και άλλα τέτοια ωραία. Τί να γίνει όμως που όντως το είπες πολύ ωραία. Η παραπάνω ανάρτηση μορεί να είναι και η καλύτερη ανάλυση ελληνικότητας του Ελύτη που έχω διαβάσει. Εύγε!
Εγώ φταίω τώρα που θα διαφωνήσω πάλι και με τους δυό σας; Και θ΄αρχίσετε πάλι να γκρινιάζετε και να μην δέχεστε τα προφανή;
Καλέ μου φίλε Φιλήμων η παραδοχή σουότι δεν έχεις μεγάλη επαφή με τον Ελύτη και την ποίηση του είναι εμφανής.
Σε κανένα σημείο και πουθενά δεν φαίνεται η 2η ερμηνεία. Την οποια μπορείς πολύ σωστά να ανιχνεύσεις αν θες, αλλά αυτή δεν ήταν στις προθέσεις του ποιητή.
Ο Ελύτης μην ξαχνάμε καταρχήν ότι ΔΕΝ ήταν αριστερός (αλλά κολλητός του Κ. Καραμανλή, του Χορν και του Χατζιδάκη). Άρα δεν είχε τις ανησυχίες περί έθνους και κράτους.
Σε όλη του την ποίηση διαπνέεται από την ιδέα της Ελλάδας ως αδιαίρετης και διαχρονικής χώρας, (μην ξεχνάς το θεμελιώδη του στιχο: τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική στις αμμουδιές του Ομήρου)λουσμένης στο φως και στο Αιγαίο.
Είναι αλήθεια ότι είχε μια απλοϊκή αντίληψη για την ελληνικότητα. Ποιος θα έγραφε σήμερα τους στίχους που αναρτάς και δεν θα έπαιρναν με τις λεμονόκουπες;
Πόσα χρόνια έχουν περάσει από τότε που τους έγραψε και ποιος πιστεύει σήμερα ότι η Ελλάδα απότελείται από "μια ελιά ένα αμπέλι κι ένα καράβι";
Όμως στο έργο του αντανακλάται η γενικότερη αφέλεια ή μπορείς, αν θες, να την ονομάσεις αισιοδοξία της εποχής εκείνης (δεκαετία 60 και 70). Η αίσθηση που είχαν οι τότε πνευματικοί άνθρωποι ότι καλό γίνεται στον τόπο, ότι κάτι λαμπρό ετοιμάζεται στις Τέχνες και στα Γράμματα.
Μην ξεχνάμε ότι ο Καζατζάκης μεσουρανούσε ακόμα,ο κόσμος (εκτός Ελλάδας) ξανακάλυπτε τον Καβάφη, ο Θεοδωράκης τραγουδιόταν παγκοσμίως, ο Χατζιδάκης και η Παξινου έπαιρναν όσκαρ, ο Σεφέρης Νόμπελ και ο Ζορμπάς σάρωνε. Μέσα σε αυτήν την περριρέουσα ατμόσφαιρα και με το όχημα ενός φίλου ο ποιητής ανακάλυπτε την Ελλάδα ταξιδεύοντας (πράγμα σπάνιο για τα ήθη της τότε εποχής) εμπνεόμενος τη Μαρίνα των Βράχων και άλλα ποιήματα, τα οποία εμπεριέχουν σκύλους, γάτες, τζιτζίκια, μικρές κοπέλες, Φωτόδεντρα,ανέμους, γυμνά βουνά, μαργαρίτες, γυαλούς αμύθητους,λιμάνια και υπνωτισμένα δέντρα με αράχνες που ασημίζουνε.
Αλλά δεν έχουν πουθενά κρίση ταυτότητας και κενού. Αλλοι ποιητές, όπως ο Σαχτούρης, σαφώς. Αλλά όχι ο ποιητής του ήλιου Ελύτης.
Η πραγματικότητα είναι πως η ποίηση είναι ο χώρος που κατ'εξοχήν χωράει πολλές αλήθειες. Αν εσύ θέλεις να ερμηνεύσεις με μια δική σου εκδοχή αυτούς τους στίχους είναι απολύτως αποδεκτό και κυρίως καλοδεχούμενο.
Αλλά αυτό είναι μια άλλη κουβέντα περί Τέχνης και άλλων δαιμονίων.
Πολλά φιλιά.
μικρό σχόλιο από το κινητό:
δεν προσπαθώ να υποδείξω τις προθέσεις του ποιητή. δεν μπορώ, και δεν έχουν και σημασία. κατά τα γνωστά, το έργο τέχνης είναι ελεύθερο από τις προθέσεις του δημιουργού μόλις κοινοποιηθεί.
εγώ χρησιμοποίησα σαν αφετηρία το στίχο. κι όπως θα δεις στο 2ο μέρος, ΠΕ, μπορεί να μη διαφωνώ τόσο με την επίσημη ερμηνεία του ποιητή, συν μερικές ρυτίδες και γρατσουνιές.
Τώρα που βρήκα χώρο να ακουμπήσω το laptop: ρε ΠΕ, μοίρα μας είναι να μαλώνουμε στο δίκτυο.
Τα προφανή σου κατ’αρχήν είναι προφανή σε σένα, επειδή τα δέχεσαι ως τέτοια.
Και το πρόβλημα είναι ότι μένεις σε αυτά με καρακλισέ του τύπου «ο ποιητής του ήλιου Ελύτης» και μπαίνεις σε μια «όλα μία μάζα» προσέγγιση με Ζορμπά, Καζαντζάκη, Σεφέρη και μουσακά.
Αλλεπάλληλες γενικεύσεις:
Ο Ελύτης δεν ήταν αριστερός, άρα δεν είχε ανησυχίες περί έθνους και κράτους. Σόρι, αλλά ούτε εγώ είμαι / θεωρώ ότι είμαι αριστερός, αλλά ανησυχίες επί του θέματος έχω. Κι επειδή εγώ δεν είμαι δείγμα, ούτε ο Σεφέρης, ούτε ο Λορεντζάτος, ούτε ο Ράμφος, ούτε ο Γιανναράς είναι αριστεροί, αλλά το ζήτημα της ελληνικής ταυτότητας τους διατρέχει.
Σε κανένα σημείο και πουθενά δεν φαίνεται η 2η ερμηνεία. Την οποια μπορείς πολύ σωστά να ανιχνεύσεις αν θες, αλλά αυτή δεν ήταν στις προθέσεις του ποιητή. Και ποιος είσαι συ να μας πεις τις προθέσεις του ποιητή, ΠΕ; Είχατε πιει καφέ την ώρα που το έγραφε; Πολύ προσεκτικά όταν ξεκινώ τη δεύτερη ερμηνεία, λέω «Σε μια δεύτερη ανάγνωση». Για μένα αυτό λέει ότι εκφράζω την γνώμη μου σε αυτό που διαβάζω.
Είναι αλήθεια ότι είχε μια απλοϊκή αντίληψη για την ελληνικότητα. Ποιος σου λέει ότι είναι απλοϊκή αντίληψη για την ελληνικότητα αυτή του ΟΕ, επειδή επικαλείται την ελιά, το αμπέλι και το καράβι; Τα θεμελιώδη και τα αρχέτυπα που επιλέγει βάσει των προσλαμβανουσών του επικαλείται ο άνθρωπος. Θα τον παίρναμε με τις λεμονόκουπες αυτόν τον στίχο σήμερα; Εγώ όχι. Ίσως είμαι post modern, αλλά η αποδόμησή που εμπεριέχει κατ’εμένα, εκφράζει πολύ έντονα, λυγμικά σχεδόν, την ανάγκη που έχει αυτή η χώρα να πάει πίσω και να δει ώριμα και συνειδητά ποια είναι. Κι αυτό είναι το ζήτημα της ελληνικής ταυτότητας που κυνηγάει τους διανοούμενούς μας εδώ και 2 αιώνες, εκ δεξιών και αριστερών (αν και το δεξιά – αριστερά εμένα πλέον δε μου λέει τίποτα).
Όμως στο έργο του αντανακλάται η γενικότερη αφέλεια... Ο Σεφέρης, που στο κλίμα αυτό της «αφέλειας» πήρε το Νόμπελ (και για μένα είναι η τρανότερη ποιητική μορφή του ελληνικού 20ου αιώνα, όσο κι αν τρέφω αδυναμία σε άλλους), επιδεικνύει κάπου βεβαιότητα για την ελληνική ταυτότητα; Μελαγχολία, σκεπτικισμό κι ανησυχία εκφράζει νομίζω . Άρα μήπως γενικεύεις και όταν μιλάς για ένα ‘60 γεμάτο βεβαιότητες κι αισιοδοξία;
Ο Καζαντζάκης που μεσουρανούσε «ακόμη» αυτό εκφράζει; Κάπου έχεις μπερδευτεί ο ΠΕ.
Και για να μην κατηγορηθώ – υπεραπλουστευτικά – ότι αλλάζω γήπεδο μιλώντας για άλλους κι όχι για τον Ελύτη, σου συστήνω να τον ξαναδιαβάσεις, χωρίς τα προφανή σου στη μέση και να ξαναδείς αν τα πράγματα είναι τόσο απλά και αφελή. Στο λίγο που τον καταλαβαίνω, μόνο αφελής δεν ήταν ο Ελύτης, πόσο μάλλον η γενιά του, που είχαν δει πολύ περισσότερο από μας την καλή και την ανάποδη του Ελληνισμού και της ανθρωπότητας.
Ίσως γίνομαι εριστικός κι εμπρηστικός. Αλλά με ενόχλησαν οι υπεραπλουστεύσεις σου, ΠΕ και οφείλω να το πω.
Αλλά δε βαριέσαι, θα μαλώσουμε και θα τα βρούμε.
Καταχάς Παράξενε Ελκυστή, να σημειώσω ότι είσαι ανεξήγητα και ασυνήθιστα δηκτικός και επιθετικός.
Τώρα στην ουσία. Προφανώς αυτά που λές για τον Ελύτη και την τοποθέτησή του είναι σωστά. Γι' αυτό και αυτά που λέει ο Φιλήμων έχουν τόσο ενδιαφέρον. Ο ποιητής, ο κάθε ποιητής, δεν αποτυπώνει την πραγματικότητά του μόνο μέσω μιας στράτευσης. Δεν χρειάζεται να είσαι αριστερός για να μιλήσεις για το έθνος σου. Ίσα ίσα, μπορεί να είσαι το πεχαμετρικό χαρτί της εποχής σου και έτσι να αποτυπώνεις την περιρρέουσα ατμόσφαιρα πολύ καλύτερα απότι αν ήσουν 'συνειδητοποιημένα' σε αναζήτησή της. Έτσι, καλέ μου παράξενε Ελκυστή, επειδή έχεις δίκιο, έχεις άδικο.
ΥΓ: Η μαρίνα των Βράχων είναι εμπνευσμένη από το αντίστοιχο ποίημα του Έλιοτ, όπως και του Σεφέρη άλλωστε, αν δεν κάνω λάθος.
Δευτερολογία: Σε καλώ επισήμως στο παιχνίδι 123. Περισσότερες λεπτομέρειες στο blog μου ή στον Παράξενο Ελκυστή.
@Αγαπητέ μου Φιλήμων:
Καταρχήν όντως έχω πιει καφέ με το μεγάλο ποιητή στο τότε Ντόλτσε, νυν Φίλιον.
Τις προθέσεις του ποιητή δεν τις λέω εγώ, αλλά οι μελετητές του (ξέρεις, αυτοί που έπιναν καφέ μαζί του κάθε μέρα). Αν διαβάσεις Μάριο Βίτι ή Σαββίδη θα συμφωνήσεις με αυτά που λέω.
Αν είχες γράψει από την αρχή το:
«Σε μια δεύτερη ανάγνωση, για μένα αυτό λέει ότι εκφράζω την γνώμη μου σε αυτό που διαβάζω." δεν θα είχα καμία αντίρρηση. Αλλά έτσι όπως το έθεσες είναι σαν να υπαρχει μια γενικότερη αποδεκτή ερμηνεία. Που δεν υπάρχει.
Η ουσία δεν είναι αν εγώ υπεραπλουστεύω αλλά αν ο ποιητής εκφράζει την κρίση ταυτότητας ή το κενό. Ε, δεν την εκφράζει. Πουθενά στο έργο του.
Ο Σεφέρης όντως την εκφράζει. Έχεις δίκαιο. όμως ο Σεφέρης ήταν ένας διανοόυμενος που έγραφε ποίηση (και για αυτό είμαι σίγουρος πως σου αρέσει πιο πολύ) ενώ ο Ελύτης ένας ποιητής που έγραφε ποίηση.(γι αυτό αρέσει σε μένα). Επίσης ο Σεφέρης στιγματίστηκε από τον ξεριζωμό του από τη γενέθλεια Σμύρνη. Ο Ελύτης δεν έχει τέτοια βιώματα. Τέλος ο Σεφέρης είχε ενεργό συμμετοχή, ως πρέσβης της Ελλάδας στο Λονδίνο στον αγώνα των Κυπρίων. Όλα αυτά (και πολλά άλλα) καθορίζουν την ποίηση του η οποία διακατέχεται από ένα πνεύμα αγωνίας για το μέλλον της Ελλάδας και της Ελλαδικότητας. Τέλος ο Σεφέρης είναι ακόμα επηρεασμένος από τη γενιά του 20 (βλ Στροφή).
Πες μου σε ποιο σημειο της ποίησής του ο Ελύτης μιλάει για την Κύπρο; Ούτε σ' ένα!
Όταν τα γράφω εγώ ξέρω πως τα θεωρείς υπαραπλουστευμένα. Όταν τα γράφουν άλλοι όμως;
Εκείνη η δεκατία (του '60) παγκοσμίως διακατέχοταν από μια αισιοδοξία για το μέλλον την ανθρωπότητας η οποία στα μάτια μας πλέον φαντάζει αφελής.
Τα παραδείγματα άπειρα: θερμοκήπια-καρκίνος, διαστημικά ταξίδια/ αεροπλάνα - μόλλυνση/αλλαγή κλίματος, τεχνολογία-βία στα σχολεία κτλ κτλ.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο υπέρμετρης και διάχυτης αισιοδοξίας το οποίο ενίσχυαν οι επιτυχίες των Ελλήνων στο εξωτερικό κινούνταν και οι Έλληνες διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες. Φυσικά υπήρχαν (πάντα υπάρχουν) και αυτοί που εκφράζουν την ανησυχία τους και το φόβο τους.
Αυτό εννοώ και δεν βρίσκω λόγο για να μην συμφωνήσεις.
Κλείνοντας αυτό που με ενόχλησε ήταν το ότι γενίκευσες μια δική σου ερμηνεία ως ερμηνεία του ποιητή. Για αυτό σου έγραψα πριν:ότι η δική σου εκδοχή είναι καλοδεχούμενη. Αλλά δεν είναι του Ο.Ε
ΥΓ:Όταν οι μελετητές του Ελύτη (δεν λέω "εγώ" γιατί δεν θα το δεχτείς πάλι)τον χαρακτηρίζουν ως ποιητή του ήλιου δεν εννοούν του ήλιου που καίει τα σπαρτά ή της αντιλιάς. Εννοούν του ποιητή που δεν έχει σκοτεινά σημεία.
ΥΓ2: Μετά από όλα τα παραπάνω, ελπίζω να δεχτείς την πρόσκλησή μου...
@Υποκριτής Αναγνώστης:
Είσαι μια μαλαγάνα εσύ...Αχ...
Καλύτερα μας τα λες, ΠΕ, στο 2ο σχόλιό σου, αλλά:
-Παρέθεσα την 1η “επίσημη” ερμηνεία και μετά έβαλα τη δική μου, σαφώς διακριτή ως τέτοια.
-Στο πλαίσιο αυτό, ουδόλως με απασχολεί τι λένε οι Βίτι και Σαββίδης – αν και τον 2ο τον εκτιμώ ιδιαιτέρως, τον 1ο τον έχω μόνο ακούσει. Εγώ έγραψα για την αντανάκλαση που είχε σε μένα το συγκεκριμένο απόσπασμα του ΟΕ. Και μάλιστα όπως εξήγησα σαν προοίμιο ολοκληρωμένου (ανολοκλήρωτου για την ώρα...) ποστ, που απλώς θα ξεκινά από κει.
-Τώρα τα περί καφέδων, δικών σου, του Σαββίδη ή του Βίτι δεν θα τα σχολιάσω. Είπα κάτι καθ' υπερβολήν κι έκανες την τρίχα τριχιά.
-Τι καθιστά μια ερμηνεία γενικότερα αποδεκτή ή όχι δεν με απασχολεί. Το 75% του ελληνικού λαού θεωρούν de facto καταλληλότερο να τους κυβερνά τον κο Καραμανλή ή τον κο Παπανδρέου. Να πω ότι στο 75% ήμουν κι εγώ το Σεπτέμβρη.
-Ευτυχώς – πολύ χαλαρά βέβαια – οπισθοχώρησες από την γενίκευση του '60 με Σεφέρηδες, Καζαντζάκηδες κ.α. Κυρίως για τα βιώματα του 1ου νομίζω ότι αντλούν από τις άμεσες επαγγελματικές του εμπειρίες από την θητεία του στο ΥπΕξ την περίοδο του Β' ΠΠ και όχι από τα της Κύπρου, που ήρθε το μετά τον πόλεμο, όταν πια είχε διαμορφωθεί σαν ποιητής. Το σημείο καμπής στην ποιητική του είναι σαφές, τα πολιτικά του δε ημερολόγια απεικονίζουν όλα τα βιώματα που στρέφουν τα κοίλα στην προσέγγισή του. Αλλά αρκεί με τον ΓΣ. Τι σχέση έχει που δεν γράφει πουθενά ο ΟΕ για την Κύπρο; Ο ΟΕ γενικώς είναι άχρονος, οριζόντιος, διηνεκής. Ο ΟΕ μάλλον δεν γράφει για τίποτε σύγχρονό του, την διαχρονική ποιότητα των πραγμάτων – νομίζω, μη με βαρέσεις - προσπαθεί να συλλάβει.
-Εν πάσει περιπτώσει, νομίζω ότι από τις 4 γενικεύσεις σου που καταγράφω, στέκεσαι σε 1 μόλις. Κι αυτή την αντιπαρέρχεσαι, λέγοντας ότι δεν τα λες εσύ, τα λένε οι μελετητές. Αλλά ξαναλέω: δεν με απασχολεί τι λένε, αυτά ας απασχολήσουν τους φοιτητές της φιλολογίας. Εγώ έναν στίχο θυμήθηκα και τον ερμήνευσα όπως ένιωσα για να γράψω ένα ποστ. Ε, ρε, που έχουμε μπλέξει.
-Αν τώρα έχει ο ΟΕ σκοτεινά σημεία ή όχι, δεν ξέρω. Εγώ μπορώ να ανακαλέσω 1-2 από το κεφάλι μου. Αλλά, το αν μου επιτρέπεται εμένα να παραθέσω μια (σκοτεινή) ερμηνεία μου σε έναν στίχο του, το ξέρω: ναι, μου επιτρέπεται. Μου το επιτρέπω εγώ. Απλώς, ο ΟΕ δεν χρειάζεται κανενός μας την “προστασία”. Ούτε τη δική μου, ούτε τη δική σου, ούτε των μελετητών του. Ότι είναι να αντέξει, θα αντέξει προστατευμένο ή απροστάτευτο, ακόμη και ως θραύσμα.
Ελεικρινά ακόμα δεν έχω καταλάβει για ποιο λόγο δίνεις τόση σημασία στον αν υπεραπλουστεύω, αν γενικεύω, αν υποχορώ, αν κάνω ένα βήμα μπρος και δύο πίσω ή αν χορεύω τάνγκο!Δεν κάνουμε διαγωνισμό ρητορικής ή δοκιμιακής γραφής. Στο μόνο διαγωνισμό που δέχομαι να συμμετάσχω είναι στο ποιο μπαρ είναι καλύτερο να συνεχίσουμε τη συζήτησή μας.
Ας χαλαρώσουμε λίγο! Είμαστε στη τσίτα όλη μέρα, ε όχι και στα μπλογκς!
Δεν έχει απολύτως καμία σημασία πως επιχειρηματολογώ. Διότι τα ίδια ή έστω κάποια άλλα αρνητικά θα μπορούσα να σου προσάψω κι εγώ. Και μετά να απαντήσεις και να συνεχίσουμε έτσι μέχρι που κάποιος από τη Μάικροσοφτ να μας ανατινάξει.
Η ουσία λοιπόν δεν είναι οι εντυπώσεις. Κι αν εγώ υπεραπλουστεύω είναι επειδή βαριέμαι αφόρητα να γράφω κατεβατά ολόκληρα ειδικά σε ανθρώπους που ξέρω ότι καταλαβαίνουν πολύ παραπάνω απ' όσα διαβάζουν (εδώ κολλάει και το "προφανή" του 1ου μου σχολίου).
Απλά διατύπωσα μια πάγια μου θέση περί τέχνης. Ότι ο καθένας έχει την άποψή του για ένα έργο, αλλά δεν σημαίνει ότι την ίδια έχει (συνειδητά ή υποσυνείδητα)και ο δημιουργός.
Παρεμπιπτόντως πουθενά δεν αναφέρω "γενικά αποδεκτή" ερμηνεία, διότι ούτε κι εγώ πιστεύω σ' αυτή (και όχι επειδή ανήκω στο άλλο 25%). Λέω "ερμηνεία του ποιητή".
Και φυσικά χρειάζεται προστασία ο ΟΕ. Και ο κάθε Ο.Ε.
Όχι από μένα. Ποιος είμαι άλλωστε εγώ; Αλλά σε ένα κόσμο που βομβαρδίζεται από βλακεία και ισοπεδώνει τα πάντα, ναι είναι απαραίτητη αυτή η προστασία. Όχι από τις δικές σου ή δικές μου ερμηνείες αλλά από άλλες επικίνδυνες.
Αν και ακραίο παράδειγμα έχουμε ακόμα πολύ πρόσφατο, για να το ξεχνάμε, πως οι Ναζί εκμεταλλεύτηκαν τον Νίτσε.
Μια εσείς εδώ, μια ο Hypokrite με τον ανώνυμο και το βιβλίο της ιστορίας... δεν είναι να λείψει κανείς για λίγο... Εντυπωσιακή διαμάχη πάντως. Νομίζω ότι επικρατεί μια μικρή σύγχυση μεταξύ των όρων "ελληνικότητα = ο ελάχιστος αριθμός χαρακτηριστικών που αρκούν για να χαρακτηρίσουν κάθε τι το ελληνικό (του ελύτη;)" και "ελληνικότητα = η αγωνία να επιβιώσει, να αναδειχθεί, ακόμα και να επηρεάσει-επιδράσει-επικρατήσει ο ελληνικός χαρακτήρας (του σεφέρη;)". Απλώς ένα μικρό μεθοδολογικό σχόλιο.
Post a Comment